SEKTÖREL ANALİZ HİZMETİ
Piyasaya ilişkin verilerin ve tecrübelerimizin ışığında genel bir değerlendirme yapılacak olursa; Dünyanın 27. Avrupa’nın ise 8. büyük petrol tüketicisi olan ülkemizde 5015 sayılı Kanun ve ikincil mevzuat düzenlemeleri, petrol sektörünün serbestleşmesi, rekabetin tesis edilmesi ve sektörün gelişmesi için önemli bir fırsat olmuştur.
Petrol Kanunun yürürlüğe girdiği yıl olan 2003 yılına ait petrol piyasası verilerini 2011 yılı “Petrol Piyasası Sektör Raporu” verileri ile karşılaştırıldığımızda akaryakıt piyasamızdaki değişime ilişkin karşımıza çıkan tablo özet olarak aşağıda verilmektedir.
Tablo 1. Lisans Sayılarında Değişim(2003-2011)
2003 |
2011 |
%Değişim |
|
---|---|---|---|
Dağıtıcı Lisansı Sayısı |
21 |
50 |
%138 |
Bayilik Lisansı Sayısı |
12.010 |
12.899 |
%7 |
Depolama Kapasitesi(m3) |
3.000.000 |
4.697.242 |
%56 |
Dağıtıcı lisans sayısında %138’lik, bayilik lisans sayısında %7’lik ve depolama kapasitesinde %56’lık bir artış yaşanmıştır.
Tablo 2. Dağıtım Piyasasında İlk Beş Şirket
Satış Payları % |
OMV |
SHELL |
BP |
OPET |
TOTAL |
Toplam |
---|---|---|---|---|---|---|
2003 |
35,4 |
21,1 |
16,4 |
9,5 |
6,3 |
88,7 |
2008 |
30,4 |
19,9 |
12,5 |
15,1 |
5,4 |
83,3 |
2009 |
26,7 |
18,6 |
11,3 |
17,6 |
5,8 |
80,0 |
2010 |
24,6 |
19,0 |
10,8 |
16,5 |
5,6 |
76,5 |
2011 |
23,7 |
17,6 |
9,4 |
17,2 |
5,2 |
73,1 |
İlk beş şirketin pazar payı üzerinden değerlendirme yapıldığında; 2003 yılında ilk beş şirket %88,7’lik bir pazar payına sahipken, pazar payları yıllar itibarıyla düşüş göstererek 2011 yılında %73,1’e gerilemiştir. Diğer şirketler ise %11,3’lük pazar paylarını %138 artırarak toplam pazarın %26,9’una sahip olmuşlardır.
Tablo 3. Akaryakıt Türleri Satışları(2003-2011)
2003 2011 % Değişim Söz konusu 9 yıllık dönem, satış miktarları da göz önüne alınarak değerlendirildiğinde, Türkiye akaryakıt piyasasında özellikle motorin piyasasında %60’lık bir hacimsel artışın olduğu, benzin piyasasında ise LPG’ye de bağlı olarak %30’luk bir azalışın yaşandığı görülmektedir. Bu çerçevede, hem piyasanın yüksek bir hızla büyümesi hem de büyüyen piyasadan ilk beş şirketin dışındaki şirketlerin daha çok pay alması hususu piyasamız için önemli bir gelişmedir.
Ton
Benzin Türleri
2.854.546
1.978.542
-30%
Motorin Türleri
9.218.253
14.728.382
60%
Fuel Oil Türleri
4.288.754
793.612
-81%
Toplam
16.361.553
17.500.536
7%